WANNEER EEN STAKEHOLDER OOK EEN PERSOONLIJKE VRIEND IS
“In vriendschapsrelaties draait alles om genegenheid en in zakelijke relaties om macht. Je haalt beide best niet door elkaar”.
We kennen deze vuistregel wel. In vriendschapsrelaties laten we ons leiden door het welzijn van de andere. Onbaatzuchtig. In zakelijke relaties houden we nauwkeurig in de gaten hoeveel tijd, moeite en middelen wij aan de andere besteden en verwachten we dat er minstens evenveel weer onze kant uit komt als compensatie.
Er dreigt een clash tussen beide logica’s wanneer een Stakeholder – die net als jijzelf zijn eigen doelstellingen wil realiseren – ook buiten het werk een nauwe vriend is. Wat kunnen dilemma’s zijn en hoe ga je er het best mee om? Er zijn 3 typische situaties.
- Zakelijke transacties
De Canadese onderzoeker David Maldel vroeg aan proefpersonen om een cd te verkopen aan een vriend. Wat hij vond was dat je doorgaans minder geld vroeg dan je vriend bereid was om te betalen. Omgekeerd, wanneer zijn proefpersonen iets wilden kopen van een vriend, was er hen veel aan gelegen om niet te veel te betalen. Het lijkt erop dat wanneer we dingen aan vrienden geven, we ons laten leiden door vrijgevigheid, terwijl die er niet meer is wanneer we dingen van hen kopen.
De moraal? Als je deals moet maken met vrienden, spreek dan op voorhand af welk criterium je zal gebruiken en waarom. Goede afspraken maken goede vrienden.
- Gunsten
Soms is het sterker dan jezelf. Max Bazerman en Ann Tenbrunsel van de Princeton Universiteit lieten in hun onderzoek zien hoe sterk de neiging is om personen van je in-groep een voorkeursbehandeling te geven, zeker wanneer je keuzes moet maken en de middelen beperkt zijn. Vaak zonder het in de gaten te hebben verliezen we meteen uit het oog wat de negatieve gevolgen kunnen zijn voor anderen. De wil om onze vrienden te helpen leidt tot blikvernauwing en verlies van kritische zin.
Dat je vrienden een plezier wil doen is natuurlijk prima. Vraag je wel expliciet af of er anderen zijn die daardoor benadeeld worden, en of je dit wel wilt.
- Breuken in de relatie
Er is ons veel aan gelegen dat vriendschapsrelaties overeind blijven. Het moet je dan ook niet verbazen dat je af en toe te lang wacht om knopen door te hakken en een vriend te ontgoochelen, ook al vraagt het bedrijfsbelang dat je dit toch doet.
Ook hier is voorkomen beter dan genezen. Wanneer je een vriend als Stakeholder hebt, ga dan in de allereerste fase van jullie samenwerking samenzitten en schrijf op wat jullie zullen doen wanneer jullie belangen botsen. Heel vroeg in het proces kan je dit veel zuiverder doen dan wanneer een conflictsituatie zich ook werkelijk voordoet. Op dat moment zijn emoties vaak sterker dan rationaliteit, gaan de vriendschaps- en de zakelijke logica door elkaar lopen en dreigen zowel je project als je vriendschapsrelatie beschadigd te worden.
